دیابت، چگونه منجر به بروز مشکل کلیوی می شود؟
آزمایشگاه رادین: دیابت شایع ترین علت نارسایی کلیه محسوب می شود؛ بیماری که می تواند مشکلات جدی را در دیابتی ها به وجود آورده و حتی به درمان هایی نظیر دیالیز یا پیوند کلیه در آنها منجر شود، اما با راهکارهایی می توان از پیشرفت این عارضه جلوگیری کرد.
به گزارش آزمایشگاه رادین به نقل از ایسنا، دیابت یا بیماری قند به دلیل اختلال در تولید یا مصرف انسولین در بدن پدید می آید. انسولین ماده ایست که در بدن توسط غده لوزالمعده تولید می شود و امکان آنرا فراهم می آورد که قند (مهمترین منبع انرژی بدن) مورد استفاده سلول ها قرار گیرد.
دیابت شایع ترین علت نارسایی کلیه در دنیا و ایران است. هر ساله تعداد زیادی از افراد جامعه به نارسایی کلیه مبتلا می شوند. درصد قابل توجهی از این بیماران که درمان های پرهزینه و سختی همچون دیالیز و پیوند کلیه لازم دارند، مبتلایان به دیابت هستند.
در داخل کلیه ها رگ های خونی کوچکی وجود دارند که حاوی سوراخ های ریزی هستند. هنگام عبور خون از داخل این رگ ها مواد زائد خون بوسیله سوراخ های موجود در دیواره رگ وارد لوله های کلیوی می شوند و بعد از طی مراحلی، ادرار را می سازند و بوسیله مثانه از بدن دفع می شوند. مواد مفید برای بدن مثل پروتئین ها و سلول های خونی به علت اندازه بزرگ شان از این سوراخ ها رد نمی شوند. این رگ های خونی مثل یک صافی برای بدن عمل می کنند. دیابت می تواند این دستگاه صافی را تخریب کند.
بر این اساس زیادی قندخون، موجب افزایش حجم خونی می شود که از داخل رگ های کلیه می گذرد و این افزایش حجم خون به مرور زمان سبب می شود که سوراخ های این رگ ها کارایی خودرا از دست بدهند و مواد بزرگ مثل پروتئین هم از آنها عبور کنند. پس، مرحله نخست اختلال کلیوی در دیابت، دفع نوعی پروتئین در ادرار بیمار به نام آلبومین است که ابتدا مقدار آن کم بوده و اگر زود تشخیص داده شود با درمان های مختلف می توان از بدتر شدن آن جلوگیری کرد، اما اگر تشخیص داده نشود، مقدار دفع پروتئین در ادرار افزوده می شود و بدنبال آن کلیه ها نارسا شده و عملکرد خودرا از دست می دهند.
در این مرحله مشکل دیگری که برای بدن پیش می آید این است که کلیه ها دیگر توان دفع مواد زائد بدن (مثل کراتینین و اوره) را ندارند و این مواد در داخل بدن جمع می شوند و برای خروج آنها باید بیمار دیالیز شده یا پیوند کلیه دریافت کند.
در بیشتر مبتلایان به دیابت نوع یک، نخستین نشانه های گرفتاری کلیه ۲۰ – ۱۵ سال پس از شروع بیماری مشاهده می شوند، اما در بیماران دیابتی نوع دو، به دلیل معلوم نبودن زمان شروع بیماری، زمان بروز این واقعه هم قابل پیش بینی نبوده و ممکنست از شروع تشخیص بیماری نیز مشکل کلیوی وجود داشته باشد.
چگونه از ایجاد یا پیشرفت بیماری کلیه پیشگیری کنیم؟
چند اقدام برای پیش گیری از پیشرفت بیماری کلیه موثر است:
– کنترل قند خون: نگه داشتن قند خون در محدوده طبیعی با اهمیت ترین نکته در پیشگیری یا تأخیر انداختن بروز عوارض کلیوی است. قند خون ناشتای کمتر از ۱۲۰ و قند خون دو ساعت بعد از غذای کمتر از ۱۶۰ مطلوب است. همین طور از شاخصی به نام هموگلوبین A۱c (که وضعیت قند خون در سه ماه گذشته را نشان می دهد) می توان بهره برد که مقدار آن (در اغلب بیماران) باید کمتر از هفت درصد باشد.
– فشار خون بالا از عوامل بسیار مهم در ایجاد مشکلات کلیوی است. همین طور سابقه خانوادگی فشار خون بالا در فرد دیابتی احتمال مبتلاشدن به بیماریهای کلیوی را زیادتر می کند. فشار خون مطلوب برای یک بیمار دیابتی کمتر از ۸۰/۱۳۰ است.
اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید با رعایت نکات زیر می توانید آنرا به حد طبیعی برسانید:
- مصرف خیلی کم نمک
- استفاده از مقادیر کم نمک در هنگام طبخ غذا
- پرهیز از مصرف غذاهای شور نظیر چیپس، ترشی و...
– کاهش وزن: در صورت اضافه وزن، وزن خودرا کاهش دهید. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
- کنترل عفونت ادراری: شیوع عفونت ادراری در خانم ها بیش از آقایان و در خانم های دیابتی بیش از خانم های غیردیابتی است. در ضمن بیماران دیابتی ممکنست با وجود وجود عفونت ادراری، علایم خفیف داشته یا بدون علامت باشند.
با مشاهده علایم زیر، برای تشخیص یا رد عفونت ادراری به پزشک مراجعه کنید:
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار (احساس نیاز مکرر به دفع ادرار)
- ادرار کدر یا خونی رنگ
- کمردرد
– مصرف کم پروتئین: مصرف گوشت قرمز، ماهی، پنیر و دیگر غذاهای پروتئینی را تحت نظر کارشناس تغذیه، محدود کنید.
– ترک مصرف سیگار و الکل: سیگار کشیدن علاوه بر تأثیر روی فشار خون، پیشرفت سایر عوارض دیابت را نیز سرعت می بخشد.
- کنترل دقیق فشار خون: فشار خون در بیمار دیابتی باید همیشه کمتر از ۸۰ /۱۳۰ نگاه داشته شود. با مصرف داروهای پایین آورنده فشارخون و کاهش مصرف نمک و کاهش وزن می توان فشار خون را در حد مطلوب نگه داشت.
- داشتن فعالیت ورزشی منظم: از سفارش های بسیار ضروری و مهم، انجام تمرینات ورزشی منظم و مداوم به مدت ۲۰ دقیقه الی نیم ساعت در روز است.
فعالیت بدنی و ورزش روزانه آثار مفید زیادی مانند کمک به کنترل فشار خون، کاهش قند خون، کاهش چربی خون، کمک به بهبود وضعیت روحی و برطرف نمودن احساس کسالت و بی حوصلگی در فرد و... می شود.
تشخیص درگیری کلیه در بیماران دیابتی
بنابر اعلام پژوهشکده علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، در بیماران دیابتی نوع یک، پنج سال پس از تشخیص دیابت، آزمایش ادرار ۲۴ ساعته جهت تعیین وجود پروتئین در ادرار داده می شود و بعدها در فواصل زمانی معینی تکرار می شود، اما در بیماران دیابتی نوع دو، این آزمایشات از بدو تشخیص بیماری انجام می شوند.
اثر حاملگی در بیماران مبتلا به نفروپاتی دیابتی
در صورت وقوع حاملگی در خانم های دیابتی مبتلا به درگیری کلیه، ممکنست بطور موقت کارکرد کلیه اختلال بیشتری پیدا کند که به طور معمول پس از ختم حاملگی اصلاح می شود. در موارد کمی ممکنست اختلال کارکرد کلیه به قدری باشد که پزشک معالج اجازه آبستن شدن را به بیمار ندهد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب