آیا كروناویروس سیستم ایمنی بدن را گرفتار فراموشی می كند؟
به گزارش آزمایشگاه رادین خراسان رضوی بیشتر از یک سال است که جهان در مقابل بیماری همه گیر کووید-۱۹ قرار گرفته است و خیلی از مردم برای مدت زمان طولانی با محدودیت ها، قرنطینه و فاصله فیزیکی زندگی می کنند. مواد ضدعفونی کننده و ماسک به طور گسترده استفاده شده و سرماخوردگی مانند گذشته احساس نشده است. اما این تغییرات سبک زندگی چه تاثیری در سلامتی ما خواهد داشت؟
به نقل از مدیکال نیوز، با عنایت به این که عموم مردم دیگر از نظر فیزیکی به یکدیگر نزدیک نمی شوند، برخی افراد در مورد به خطر افتادن سیستم ایمنی بدن خود ابراز نگرانی کرده اند. آیا امکان دارد سیستم ایمنی بدن ما فراموش کند که چگونه با عوامل ایجاد کننده بیماری مقابله کند؟ برای بزرگسالان و کودکان بزرگتر خبر خوب این است که سیستم ایمنی بدن، عملکرد خویش را فراموش نخواهد کرد.
طبق گفته کلینک پزشکی کمبریج ماساچوست، تا زمانی که فرد به بزرگسالی می رسد، سیستم ایمنی بدن وی در معرض باکتری ها و ویروس های زیادی قرار می گیرد و قادر به حمله به این مهاجمان است. به همین دلیل، سیستم ایمنی بدن قبلا یاد گرفته است که چگونه این میکروب ها را نابود کند و حتی پس از قرنطینه طولانی مدت این مورد را فراموش نخواهد کرد. اما در مورد کودکان کوچکتر چطور، آیا سیستم ایمنی بدن آنها هنوز در مرحله یادگیری است؟
کودکان و فرضیه بهداشت
خیلی از والدین و مراقبان با فرضیه بهداشت آشنا هستند حتی اگر آنرا به این نام نشناسند. اساسا این ایده وجود دارد که بین افزایش شرایط آلرژیک و کاهش قرارگرفتن در معرض میکروب ها در دوران کودکی ناشی از اقدامات بهداشتی مانند شستن مکرر دست برای محافظت از کودکان در مقابل عفونت ارتباط وجود دارد.
دکتر دیوید استراچان در سال ۱۹۸۹ برای نخستین بار در این مورد مقاله ای منتشر نمود و سپس در مقاله دیگر که در نشریه Perspectives in Public Health در سال ۲۰۱۶ انتشار یافت، پروفسور سالی اف بلومفیلد و همکاران وی مقاله استراچان را مورد بررسی قرار دادند.
آنان اظهار کردند: «سیستم ایمنی بدن وسیله ای برای یادگیری است و از بدو تولد شبیه کامپیوتری دارای سخت افزار و نرم افزار است اما داده های کمی دارد و داده های اضافی باید در طول سال اول زندگی از راه تماس با میکروارگانیسم های دیگر از انسان ها و محیط طبیعی عرضه شوند.»
آنان ادامه دادند: «اگر این ورودی ها ناکافی یا نامناسب باشند، مکانیسم های تنظیم کننده سیستم ایمنی بدن از کار می افتند. در نتیجه این سیستم نه تنها به ارگانیسم های مضر که سبب ایجاد عفونت می شوند، بلکه به اهداف بی خطر مانند گرده، گردوغبار خانه و مواد حساسیت زای غذایی عوامل بیماری های آلرژیک، حمله می کند.»
پروفسور جاناتان هوریانه از دانشگاه پزشکی و علوم بهداشتی RCSI دوبلین ایرلند اظهار نمود: افزایش اگزما، آسم، تب یونجه و آلرژی های غذایی طی ۳۰ سال قبل احیانا ناشی از کاهش قرار گرفتن در معرض عفونت ها بوده است.
وی می گوید: «ما می خواهیم کودکان بازی کنند، کثیف شوند و در محیط های زیادی در معرض افراد مختلف قرار گیرند. نتیجه این امر معمولا یک سیستم ایمنی قوی است که با جمعیت سالم باکتری های روده، به نام میکروبیوم مرتبط می باشد.»
با عنایت به این نکته، آیا والدین نوزادان یا کودکان خردسال باید نگران تاثیرات فاصله اجتماعی و قرنطینه بر سیستم ایمنی بدن باشند؟
بله و خیر.
بعضی از میکروب ها دوست هستند، برخی دیگر نیستند
پروفسور بلومفیلد و همکاران وی بیان کردند، باآنکه شواهد از مفهوم تنظیم سیستم ایمنی بدن ناشی از فعل وانفعالات میکروب- میزبان پشتیبانی می کند، اصطلاح فرضیه بهداشت یک نام گمراه کننده است. هیچ شواهد خوبی وجود ندارد که نشان دهد بهداشت، همان گونه که مردم درک می کنند، مسئول تغییرات بالینی در ارتباط با قرار گرفتن در معرض میکروب هاست.
مقاله آنان نشان می دهد: چگونه ایده «پاکیزگی بیشتر از اندازه» همچنان در اذهان عمومی باقی مانده است. پروفسور بلومفیلد و گروه وی در سال ۲۰۱۶ اظهار کردند: این مورد در زمانی اتفاق می افتد که مسائل در ارتباط با بیماری های عفونی منجر می شود بهداشت بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کند.
این امر بخصوص با ویروس های تنفسی مانند سارس-کوو-۲ (SARS-CoV-۲) که سبب کووید-۱۹ می شود، مرتبط می باشد. از آنجائیکه ویروس ها با آنتی بیوتیک قابل درمان نیستند، پیشگیری از آنها در درجه اول با اقدامات بهداشتی مانند شستن دست ها و تمیز کردن سطوح حاصل می شود.
محققان به فرضیه پسابهداشت اشاره می کنند که بعنوان مکانیسم دوستان قدیمی (OF) شناخته و در سال ۲۰۰۳ ارائه شد و پیشنهاد می دهد که مهم ترین مواجهه با میکروب ها در اوایل زندگی در واقع سرماخوردگی، سرخک یا سایر بیماری های دوران کودکی نیست، بلکه آن میکروب هایی هستند که قبلا زمانی که سیستم ایمنی درحال تکامل بود با آنها آشنا شد. این میکروب ها شامل گونه هایی هستند که هم در محیط داخلی و هم در محیط بیرون زندگی می کنند و از پوست، روده و دستگاه تنفسی افراد دیگر می آیند.
محققان می گویند: «قرار گرفتن در معرض این دوستان قدیمی حیاتی می باشد، چونکه آنها با سیستم های نظارتی تعادل برقرار کرده و از واکنش بیش از اندازه که دلیل اصلی ایجاد آلرژی است، جلوگیری می کنند. قرار گرفتن در معرض میکروب های متنوع مهم می باشد.»
آنان خاطرنشان کردند: مهم ترین زمان زندگی و قرار گرفتن در معرض خطر OF در دوران بارداری، زایمان و ماه های اول نوزادی است. همینطور قرار گرفتن مداوم در کنار مادر، خواهر و برادر حیاتی می باشد.
ضد عفونی کننده دست؛ دوست یا دشمن؟
در مورد شست وشو و ضدعفونی کردن دست ها چطور؟ آیا این رفتارها بر پاسخ های ایمنی افراد جوان تأثیر می گذارد؟
پروفسور بلومفیلد و همکاران وی معتقدند که چنین نیست. آنان بیان کردند: این ایده که ما از راه تمیز کردن بیش از اندازه خانه های خود پاک سازی ایجاد نماییم، غیرقابل قبول است. با این روش میکروب های گردوغبار را زدوده اما میکروب های بدن انسان و حیوانات خانگی همچنان باعث آلوده سازی می شوند.
آنان افزودند: تغییر در سبک زندگی و محیط، همچون تغییر در رژیم غذایی و افزایش مصرف آنتی بیوتیک و همینطور شهرنشینی سریع، همه منجر به تغییر در قرار گرفتن در معرض میکروب شده است و احیانا در افزایش شرایط آلرژیک مانند اگزما، تب یونجه و آلرژی غذایی نقش داشته است.
محققان همینطور یادآور می شوند که این ایده عمومی که بهداشت، وسواس و تمیزی دلیل اصلی افزایش آلرژی است دیگر پشتیبانی نمی گردد.
پروفسور بلومفیلد و همکاران وی مطالعه خویش را با این یادآوری نتیجه گیری می کنند که خبر خوبی برای والدین کودکان خردسال در زمان کووید-۱۹ است. این داده ها حالا به قدری قوی هستند که زایمان طبیعی، تعامل بدنی بین خواهر و برادر و غیر خواهر و برادر، ورزش بیشتر و سایر فعالیتهای فضای باز (از جمله نوزادان در کالسکه) را شامل می شود. نکته قابل توجه این است که پیاده روی در دوران قرنطینه بسیار محبوب شده و برای معرفی نوزادان به میکروب های مهم مفید می باشد.
تقویت ایمنی نوزادان با شیر مادر
اگر شخصی بتواند به کودک خود شیر دهد یا از شیر اهدایی استفاده نماید هم مفید خواهد بود بخصوص در زمان عدم تماس معمول با افراد بیشتر و در نتیجه، میکروب های متنوع تر.
محققانی که در آگوست سال ۲۰۲۰ مطالعه ای را در نشریه Clinical ImmunologyTrusted Source منتشر نمودند، به اهمیت شیر مادر برای نوزادانی که طی همه گیری متولد شده اند، اشاره کردند. چونکه شیر مادر نه تنها حاوی مواد مغذی اساسی (پروتئین ها، کربوهیدرات ها و چربی ها) است بلکه عوامل زیادی را هم به دنبال خواهد داشت که سبب رشد و بلوغ سیستم ایمنی بدن می شود و از نوزادان در مقابل عوامل بیماری زای محیط محافظت می کند.
آنان اظهار کردند: شیر مادر همینطور حاوی سلول های ایمنی مانند لنفوسیت ها، نوتروفیل ها و ماکروفاژهاست که سبب تقویت بیشتر ایمنی می شود.
با این وجود، یونیسف انگلیس اخطار می دهد که به علت عدم پشتیبانی، میزان شیردهی طی شیوع همه گیری کاهش قابل توجهی یافته است.
در این مقاله آمده است: «بسیاری از مادران با فرزند تازه متولد شده برای تأمین حمایت و مشاوره به دوستان و خانواده خود اعتماد می کنند و خدمات بخش حرفه ای یا داوطلبانه هم در این زمان در دسترس نخواهند بود. در نتیجه، امکان دارد میزان شیردهی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند و منجر به مشکلات سلامتی برای نوزاد و مادر شود.»
اثرات روان شناختی انزوا بر ایمنی
با بررسی جنبه های جسمی ایمنی، حالا تمرکز خویش را به سمت اثرات روان شناختی معطوف می نماییم. باآنکه بزرگسالان و کودکان بزرگتر دیگر نگران نخواهند بود چونکه سیستم ایمنی بدن آنان به یاد می آورد که چگونه میکروب ها را از بین ببرد اما یک بخش دیگر از این معما وجود دارد که باید در نظر گرفته شود، آن هم استرس است.
محققان فالویو دواگوستو و آلیس همیلتون که مروری بر مقالات را در نشریه Cardiovascular ResearchTrusted Source منتشر نمودند، خاطرنشان می کنند: باآنکه فاصله فیزیکی گسترش کووید-۱۹ را به حداقل می رساند، اما چنین انزوای اجتماعی می تواند بر سیستم قلبی عروقی و سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد. آنان به مطالعات قبلی بر روی حیوانات اشاره کردند که محققان بر روی موش های جدا شده از اجتماع، پستانداران و سایر گونه ها انجام دادند.
محققان اظهار کردند: قابل توجه است که سطح بالای التهاب عامل بیماری قلبی عروقی است. انزوای اجتماعی با تنظیم پایین اینترفرون های نوع یک و دو و پاسخ مختل به عفونت توسط ویروس نقص ایمنی سیمین مرتبط بود.
آنان متذکر شدند، به دنبال انزوای اجتماعی، این جدایی عاطفی است و فیزیکی نیست، عامل تحریک در کاهش توانایی بدن در پاسخ به مشکلات است.
محققان افزودند: با افزایش دوره زمانی در قرنطینه و فاصله اجتماعی، پریشانی و تنهایی بیشتر می شود. بنابراین، به احتمال زیاد تغییرات فوق در سیستم ایمنی بدن با گذشت زمان بارزتر مشاهده خواهند شد.
محققان هم چنین تاثیراتی را بر روی انسان مشاهده کرده اند.
طبق مقاله محقق فیردوس دهابهار، محقق استنفورد که در نشریه Immunologic Research انتشار یافته است، استرس مزمن می تواند پاسخ های ایمنی محافظ را سرکوب کرده و پاسخ های ایمنی پاتولوژیک را تشدید کند. برای بزرگسالان، بیشتر از عدم تعامل با میکروب ها، فشار انزوا و همه گیری است که عاملی نگران کننده برای سیستم ایمنی بدن به حساب می آید.
کودکان بزرگتر و مصونیت
کودکان بزرگتر از مارس ۲۰۲۰ با چالش های منحصربه فردی روبرو شده اند و چندین گروه تحقیقاتی بر روی بررسی چگونگی تأثیر این چالش ها بر مصونیت این گروه سنی متمرکز شده اند.
نظرسنجی که محققان در کانادا انجام دادند و در مجله بین المللی تغذیه رفتاری و فعالیت بدنی انتشار یافت، تغییرات حرکات و رفتارهای بازی را در کودکان بلافاصله بعد از شیوع کووید-۱۹ مورد تجزیه وتحلیل قرار داد. نتایج نشان داد که فقط ۴.۸ درصد از کودکان و ۰.۶ درصد از جوانان از دستورالعمل های رفتار حرکتی ترکیبی در این زمان برخوردار بودند.
کودکان و جوانان هر دو سطح فعالیت بدنی کمتری داشتند، زمان کمتری را در خارج از خانه گذرانده بودند، اوقات فراغت بیشتری داشتند و در کل دوره خواب بیشتری را تجربه کردند.
محققان خاطرنشان کردند: رفتارهای حرکتی سالم به صورت مثبت به سلامت جسمی و روانی جوانان همچون ایجاد سیستم ایمنی قوی تر کمک می نماید. ازاین رو در این یافته های اولیه علل نگرانی وجود دارد.
محققان یادآوری می کنند که تشویق و حمایت والدین ارتباط مثبتی با رفتارهای حرکتی سالم دارد.
در همین حال، نظرسنجی دیگری این دفعه توسط دفتر کمیساریای کودکان در انگلستان برای درک چگونگی تجربه استرس در کودکان در سنین مدرسه در دوره قرنطینه اولیه انجام شده است.
محققان در مارس و ژوئن ۲۰۲۰ نظرسنجی از حدود ۲۰۰۰ کودک مدرسه ای ۸ تا ۱۷ ساله در انگلیس انجام دادند تا علل و دفعات استرس آنان را در هنگام قرنطینه اندازه گیری کنند.
جالب اینجاست که آنان دریافتند، با پیشرفت قرنطینه، خیلی از کودکان کمتر گرفتار استرس می شوند. به طورخاص، بین مارس و ژوئن سال ۲۰۲۰، درصد کودکانی که برخی اوقات احساس استرس می کردند از ۴۷ درصد به ۳۴ درصد و درصد کودکانی که به ندرت یا هیچگاه استرس نداشتند از ۴۲درصد به ۲۳درصد کاهش یافته است.
بر مبنای پاسخ های نظرسنجی، محققان حدس می زنند که دلیل کاهش سطح استرس کودکان در این دوره این است که نگرانی های روزمره در حین قرنطینه از بین می روند. پاسخ به سوال چه چیزی سبب می شود شما احساس استرس کنید؟ از نظرسنجی اول به نظر سنجی دوم تغییر نمود. در نخستین نظرسنجی، پاسخ ها معمولا شامل مدرسه، جمعیت، نگرانی در مورد ظاهر، قلدری و آلرژی آنها بود. در نظرسنجی دوم، چنین نگرانی هایی وجود نداشت و پاسخ های آنان عموما بر روی کووید-۱۹ بود.
با این وجود، همه خبرها در مورد استرس خبرهای خوبی نیستند، نتایج بررسی نشان داد که بیشترین میزان افزایش استرس گزارش شده در دوره قرنطینه حاکی از نگرانی در مورد مدرسه است. بیشتر از ۴۰درصد کودکان گفتند: در هنگام تعطیلی مدارس نسبت به مدرسه و امتحاناتشان استرس بیشتری دارند.
برای بزرگسالان، کودکان و نوزادان، بیرون رفتن و پیاده روی یا انجام سایر فعالیتهای بدنی برای سیستم ایمنی بدن مفید می باشد. برای بزرگسالان مسن و کودکان بزرگتر، دریافت هوای تازه و فعالیت بدنی احیانا به کاهش اثرات استرس در ایمنی کمک می نماید. برای نوزادان، قرار گرفتن در معرض میکروب های OF در خارج از خانه به پیشرفت سیستم ایمنی قوی کمک می نماید.
هم اکنون، مطالعاتی در حال انجام می باشد که بررسی می کند همه گیری چه تاثیری بر نوزادان متولد شده در این دوره دارد.
دانشمندان بالینی در دانشگاه پزشکی و علوم بهداشتی RCSI و CHI در تمپل استریت در دوبلین، ایرلند درحال انجام تحقیقاتی هستند که آیا محدودیت قرنطینه منجر به افزایش حساسیت در نوزادان متولد شده از مارس ۲۰۲۰ شده است یا خیر.
محققان بررسی خواهند کرد که آیا کاهش میزان عفونت ویروسی و بهبود کیفیت هوا که ناشی از قرنطینه است، شرایط آلرژیک را در نوزادانی که خانواده هایشان در انزوا هستند و فاصله فیزیکی را تجربه می کنند تغییر می دهد یا خیر.
همانند خیلی از جنبه های این همه گیری، هنوز نتیجه گیری قطعی در این موارد در دست نیست. در این میان، احیانا بهترین روش همان پذیرفتن مواد ضدعفونی کننده است.
منبع: radinlab.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب